تأثیر گرایشات فردی بر شکل گیری الگوهای جابجایی در مناطق شهری (مطالعه موردی: مناطق ۴ و ۱۰ شهر شیراز)

بسیاری از مطالعات بمنظور نیل به اهداف حمل و نقل پایدار درون شهری، در جهت بررسی و شناخت عوامل مؤثر بر شکل­گیری انواع الگوهای جابجایی تلاش نموده و در این راستا به نتایج تعیین کننده­ای مبنی بر وجود ارتباط بین خصوصیات محیط مصنوع، ویژگی­های اجتماعی- اقتصادی و رفتار سفر شهروندان رسیده­اند. لیکن در این میان آنچه کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته است؛ تأثیر عوامل ذهنی همچون گرایشات و تمایلات افراد بر پذیرش و انتخاب شیوه­های خاص سفر می­باشد. بدین منظور این تحقیق به شناخت ارتباط بین گرایشات افراد ساکن در مناطق شهری و الگوی جابجایی­های روزانه آنان پرداخته است. در این مطالعه با استفاده از تحلیل آماری داده­های گردآوری شده از دو محدوده مسکونی در شهر شیراز، فرضیه وجود ارتباط بین گرایشات فردی و تعداد سفرهای غیرکاری افراد به مقاصد مختلف با سه شیوه جابجایی (خودرو شخصی، حمل و نقل عمومی و پیاده/ دوچرخه) مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج  نشان می­دهند که گرایشات افراد نسبت به سفر با خودرو، سیاست­گذاری­های محیطی، کارایی و امنیت سفر در شیوه انجام سفرهای غیرکاری توسط آنان تأثیرگذار بوده است، بطوری­که گرایش مثبت در جهت سیاست­گذاری­های محیطی رابطه معکوسی با تعداد سفرهای غیرکاری انجام شده با خودرو شخصی توسط افراد و در مقابل رابطه مستقیمی با سفرهای پیاده داشته است. همچنین گرایش افراد نسبت به ناکارایی سفرهای شخصی­ با خودرو تأثیر مثبتی بر تعداد سفرهای انجام شده توسط آنان با استفاده از حمل و نقل عمومی داشته است. از این­رو، شناخت گرایشات سفر ساکنین و جهت دهی مناسب به آنها در برنامه­ریزی و سیاست­گذاری­های حمل و نقل، می­تواند نقش بسزایی در افزایش سفرهای پایدار درون شهری همچون استفاده از حمل و نقل عمومی و پیاده روی بخصوص در سفرهای غیرکاری و تفریحی داشته باشد.